Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda bakanlığının bütçe görüşmelerinde önemli açıklamalarda bulundu.
Bakan Bolat, İsrail ile olan ticaretin durdurulmasına dair şu sözleri dile getirdi:
"Filistin Devleti, başta Cenin, Nablus, Ramallah, El Halil, Eriha, Beytüllahim, Gazze ve Doğu Kudüs’te olmak üzere yaklaşık 6 milyonluk bir nüfusa sahiptir. Ancak, 1993 tarihli Oslo Barış Anlaşması ve 1994 tarihli Paris Protokolü'nün gereklilikleri doğrultusunda, liman bağlantısı, havalimanı, karayolu sınır geçişi ve gümrük altyapısı olmadığından, Filistin devleti yetkililerine göre yıllık 7,7 milyar dolara yakın ithalatın neredeyse tamamını İsrail üzerinden gerçekleştirmek zorundadır."
'ÜLKEMİZİ İTİBARSIZLAŞTIRMAYA YÖNELİK KARA PROPAGANDA'
Bu bilgilere rağmen, bazı çevrelerin İsrail ile ticaretin sürdüğü yönünde yanıltıcı ve kasıtlı paylaşımlar yaptığını belirten Bakan Bolat, bu tür paylaşımlarla Türkiye’nin itibarsızlaştırılmaya çalışıldığını ifade etti. Hükümet olarak, bu yanlış bilgilere karşı delillerle birlikte zamanında yanıt verdiklerini ve vermeye devam edeceklerini vurguladı.
'ASLA İTİBAR EDİLMEMELİDİR'
Bakan Bolat, isabetle diyor ki: "Yetkili kurumlarımız dışında yapılan, Türkiye’nin İsrail’i durdurmadaki çabalarını yıpratmayı hedefleyen bu tür açıklamalara kesinlikle inanmamak gerekmektedir. Bu açıklamalar Filistin'in menfaatine değil, yalnızca İsrail’in yararına sonuçlanır."
'2 MAYIS'TA TİCARETİ TAMAMEN DURDURDUK'
Devlet, hükümet ve Ticaret Bakanlığı doğrudan ticaret yapmamaktadır; ticaret, yurtiçi sermayeli veya uluslararası yatırımcı olan şirketler tarafından gerçekleştirilmektedir. 7 Ekim 2023 sonrası dönemde, İsrail ile yaptığımız ticareti aldığımız önlemlerle %32 oranında azalttık. Ancak, İsrail’in ateşkes taleplerini reddetmesi ve Gazze’ye insani yardımların ulaşmasını engellemesi sebebiyle, 9 Nisan 2024 itibarıyla 54 fasıl altında 1.109 ürünün ihracatını durdurma kararı aldık. Türkiye, 2 Mayıs 2024 tarihinden itibaren hem ihracat hem de ithalat olarak İsrail ile yapılan ticareti tamamen durdurma kararı vermiştir. Bu kararımizi kararlılıkla uyguluyoruz ve Gazze'deki duruma karşı öncü bir ülke olarak ticareti sona erdirdik.
2 Mayıs 2024'ten sonra, ülkemizden İsrail’e yönelik hiçbir gümrük beyannamesi tescil edilmemiştir. Aynı şekilde, İsrail'den ülkemize de herhangi bir mal sevkiyatı yapılmamıştır. Gümrük sistemimiz, İsrail ile olan ticarete tamamen kapalıdır. Bu gerçek, tüm gümrük idareleri ve istatistik verileri aracılığıyla şeffaf bir şekilde belgelenmiştir. Gazze'deki büyük açlık tehlikesini göz önünde bulundurarak, Birleşmiş Milletler’in UNRWA ve Dünya Gıda Programı kapsamında bizden izin istediği gıda yardımlarının Gazze’ye gönderilmesini sağlamayı planlıyoruz. Bu, ihraç niteliği taşımamakta; Gazze’deki açlık nedeniyle ölümlerin önlenmesi amacıyla gerçekleştirilen bir yardımdır.
'ÇOK ÖNEMLİ BİR FERAGAT YAPMAKTAYIZ'
Bakan Bolat, İsrail ürünlerinin yanı sıra İsrail menşeli olduğu belirlenen diğer ürünlerin de gümrüklerde engellendiğini açıkladı. İsrail, saldırılarına son verip kalıcı ateşkesi kabul edince ve Gazze’ye yeterli yardım akışı sağlanıncaya kadar bu kararın sürdürüleceğini ifade etti. 2022 yılında İsrail ile olan ticaretin 9,5 milyar dolar, 2023 yılında ise 7 milyar dolar seviyelerinde gerçekleştiği bilgisini veren Bolat, bu karar ile İsrail’e ekonomik baskı yapılmasına öncülük ettiklerini belirtti.
İsrail ile ticaretin tamamen durdurulmasının ardından, Filistin ekonomisinin ayakta kalması ve ihtiyaç duyduğu ürünlerin temini için 7 Haziran 2024’te bir mutabakat sağlandığını kaydetti. Bu çerçevede, Filistin’e yapılacak ihracatın yalnızca "Filistin varışlı ve alıcının Filistinli ithalatçı olduğunun" resmi olarak teyit edilmesinin ardından ve Ticaret Bakanlığı’nın denetiminden sonra gerçekleştirileceğini bildirdi. Bu malların sadece Filistin tarafından kullanılacağı, Filistin yetkilileri tarafından da birçok kez açıklandığı ifade edildi.
Ayrıca, bu durumun Filistin’in dış ticaret istatistiklerinde de görülebileceği ve her yıl ithalatının yaklaşık %25’inin Türkiye’den gerçekleştiği, 2024 yılında Filistin’e yapılan ihracatın istatistiklerde değişiklik gösterdiği belirtildi. Önceden İsrail gümrüklerinde kaydedilen Filistin alımları, artık Türkiye’nin istatistik sisteminde kendi kodu ile kaydedilmektedir.
'HİÇBİR ASKERİ AMAÇLI SATIŞ YAPILMAMIŞTIR'
Türkiye, 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail’e savunma veya askeri amaçlı hiçbir ürün satışı gerçekleştirmemiştir. Askeri ürünlerin satışı, ilgili bakanlıkların ön iznine tabidir. Bu konudaki yanlış haberlerin asılsız olduğunu ve gerçek bilgilerin kamuoyuna duyurulduğunu ifade etti.
Bakan Bolat, ülkemizin diğer ülkelere örnek olacak şekilde kararlı bir duruş sergilediğini ve ticareti durdurma iradesini sürdürdüğünü vurguladı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile olan görüşmesinde Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin aldığı kararların takdirle karşılandığı belirtilmiştir.
'ÖNCÜ DEVLETİZ'
3 Kasım 2024'te Türkiye'de bulunan Filistin Milli Ekonomi Bakanı Muhammed El-Amur da basında Türkiye’nin İsrail ile ticarete devam ettiğine dair iddiaları reddetmiş ve bu asılsız beyanların yalnızca İsrail’in çıkarlarına hizmet ettiğini belirtmiştir. Türkiye'nin bu tutumunun uluslararası platformlarda büyük takdir topladığını ifade eden Bolat, Türkiye’nin Filistin’in bu haklı davasında sergilediği kararlı duruşu sürdürecektir.
